U okviru muzičkog festivala A Tempo, u Crnogorskom narodnom pozorištu 21. aprila nastupiće Tereza Salgueiro, do nedavno predvodnica portugalskog sastava Madredeus, a sada uspješna solo umjetnica. Na podgoričkom koncertu publika će imati priliku da među prvima čuje novi materijal ove umjetnice. Jedna od rijetkih svjetskih koncertnih atrakcija kod nas prolazi bez mnogo najava, ali i bez medijske pompe kakvu ovakvo ime svakako zaslužuje.
Jedna od najboljih kritika njenog rada je možda ta da ima „eterični glas, koji kombinuje zemaljsku želju, kosmičko strahopoštovanje, materijalnu čežnju i transcendentalnu nadu…”
Kao djevojčica Salgueiro je pjevala tradicionalnu muziku zemlje u kojoj je rođena, ali i brazilske bosa nova melodije. Nastupala je po ulicama i konobama Lisabona. Negdje u to vrijeme gitarista i producent Pedro Aires Magaljes je sa klavijaturistom Rodrigom Leaom oformio Madredeus. Pravu formu ovaj bend dobija tek tri godine nakon osnivanja, kada se pojačava sedamnaestogodišnjom Terezom koju su dvojica muzičara slučajno čuli u jednom lokalnom baru. Te iste godine snimaju i svoj prvijenac Os Dias de Madredeus. Tek nakon snimanja ovog albuma, samouka pjevačica će se odlučiti za muzičko obrazovanje. Ubrzo Madredeus postaje veoma popularan na starom kontinentu, pa Salgueirova napušta konzervatorijum i časove kod Kristine Kastro da bi se posvetila nastupima.
Za sada njen najveći uspjeh je što je svojim vanvremenim vokalom pomogla da Madredeus postane jedna od najuticajnijih grupa Portugala i ujedno svjetski najpoznatije muzičko ime te zemlje. Muzika koju je gajila dok je radila sa ovim bendom iznikla je na tradiciji portugalskog folklora i fada kao njegovog neizostavnog dijela, a njen raskošni stil pjevanja podjednako koristi elemente opere, bluza, kabarea i tanga. Ona je Madredeusu dala i prijeko potrebnu savremenu senzibilnost. Tekstovi Madredeusa su počivali na melanholiji, ljubavi i smrti, u zreloj fazi benda, na putovanjima, svijetu i uvijek o okeanu kao neizostavnom dijelu života Iberijskog poluostrva. Zanimljivo je da je ovaj bend obrađivao i jednu formu poezije korišćenu tokom srednjeg vijeka. Radi se o Cantiga de Amigo, poeziji koja je bila karakteristična za sjeverozapadni dio Iberijskog poluostrva. U osnovi to su ljubavne pjesme prožete velikom dozom erotike. Najbrojnije i najlepše su upravo one koje pjevaju žene, a Salgueiro im je kroz Madredeusove aranžmane dala posebnu notu.
Madredeus je pažljivo birao mjesta na kojima će nastupati, vodeći računa o prostoru i akustici sala, kako bi njihovo muziciranje dobilo najbolji mogući ambijent. Uspjeh albuma Existir iz 1990. će ih dovesti u kontakt sa jednim od najboljih svjetskih režisera Vim Vendersom. Za njegov kultni film Lisabonska priča, u kojem Salgueirova igra i jednu od istaknutijih uloga, Madredeus će uraditi muziku. Ovaj album objavljuju pod nazivom Ainda. Grupa sa Terezom snima četrnaest studijskih i živih albuma, među kojima je i kompilacija najboljih pjesama – Antologia iz 2000 godine. Bend u novom milenijumu istražuje i polja elektronske muzike, ali je mnogo manje plodan nego u prethodnoj dekadi. Svoju saradnju sa najpoznatijim portugalskim sastavom Salgueiro prekida 2007. godine.
Još za vrijeme rada sa grupom ona je objavila prvi album Obrigado (2006) koji je bio svojevrsna kompilacija njenog rada posljednjih 15 godina. Na njemu je sarađivala sa umjetnicima kao što su: Hoze Kareras i Anđelo Branduardi. Sljedeće godine snima dva albuma. Prvi, džez orijentisan Voce e Eu sa septetom Joao Kristal , a onda i La Serena sa Luzitanija ansamblom. Iste godine završava još jedan projekat – Silence, Night and Dreams sa poljskim kompozitorom Zbignjevom Preisnerom.
Distancirati sebe od svega što je uradila sa bendom sigurno nije bio jednostavan zadatak. Na svojim albumima čini se da je birala potpuno drugačija rješenja. Ne pokušava replicirati zvuk Madredeusa, ali ne pokušava izgraditi ni neki novi, originalni muzički identitet. Od pjesme do pjesme, šeta kroz žanrove, ali na kraju najbolje se snalazi kada izvodi portugalske tradicionale. Sedam vjekova portugalske muzičke istorije našlo je svoje mjesto u njenim minijaturama na albumu Matriz.
Salgueiro se na njemu osim istorijom portugalske muzike bavi dvorskom muzikom i plesovima, te neizbježnim fadom. U njenom opusu našlo se mjesta i za savremene kompozitore poput Karlosa Paredesa, Kaetana Velosa i Astora Pjacole. Osim njih dala je svoju interpretaciju velikana angloameričke muzike – Irvinga Gordona, Harolda Arlena, Gaja Vuda… Zanimljivo je kako ona muziku u rasponu od nekoliko stotina godina na samo jednom CD-u objedinjuje raskošnim glasom.
Prošle godine Tereza Salgueiro sa svojim novim pratećim bendom povlači se u samostan koji se nalazi u nacionalnom parku Arabida. Tamo u novooformljenom studiju snimaju sedamnaest novih pjesama. Njih će uobličiti u album O misterio. Na ovom albumu uspijeva se otrgnuti od interpretiranja tradicionala. Sedamnaest numera novog albuma Salgueirovu, osim kao kompozitora i aranžera, prikazuju prvi put kao tekstopisca. Izgleda da je portugalska diva uspjela da sastavi album koji označava novo poglavlje u njenoj muzičkoj karijeri.
Dragan LUČIĆ