Gitarski instrumental “Rumble” koji je snimio Link Wray 1957. godine je za modernu rok muziku isto što i monolit za primate “Dawn of Man” dijela filma “2001: A Space Odyssey.” Ako ste se ikada pitali je li vam mjesto u glasnoj muzici tu je onda “Rumble” da vas ubijedi. Naravno, Chuck Berry je izmislio rifove i pogled na svijet rock n rolla, ali je Wray svojim tonom nadogradio cijelu priču, pa ne čudi što upravo njemu za svoj izraz duguju Hendrix, hard rock, heavi metal…
Jednako tako on je lansirna rampa i ovog filma o američkim starosjediocima (ovdje nazvanim Indijancima iz razloga koji postaju jasniji kako se film razvija) i njihovom uticaju ne samo na rokenrol, već na američku muziku uopšte. Kako je naglašeno više nego jednom, muzika Šoni, Čokto, Apač, Mohawk i mnogih drugih indijanskih plemena je u principu prva američka muzika. Miješanje rasa između afroamerikanaca i Indijanaca rezultiralo je kombinacijom afričke i indijanske muzike koja je sebi prokrčila put u kolektivnoj kulturnoj svijesti. Između ostalih stvari, film uspjeva da održi tezu da je indijanska tradicija isplivala u muzici Charlie Pattona, jednog od divova Delta bluza.
Film su režirali Catherine Bainbridge i Alfonso Maiorana, i priču počinju sa već pomenutim Link Wrayem o kome svoje stavove sa gledaocima dijele: Steven Van Zandt, Wayne Kramer iz MC5, Slash, kritičar David Fricke …
Nakon govora o uspjehu, zabranama i vrijednostima Link Wrayeog hit instrumentala “Rumble” po kojem film i nosi ime, nižu se priče koje se mogu smatrati i zasebnim emotivnim mini dokumentarcima.
Dio filma koji govori o New Orleansu i predstavlja lokalnog heroja Monk Boudreauxa i nekoliko članova Neville Brothersa, je moćna pripovijest o specifičnostima zarazne muzike te regije.
Buffy Sainte Marie nam govori o srećnoj okolnosti zbog koje je počela da se bavi muzikom i o tome kako je bila na crnoj listi za koju nije ni znala gotovo dvije decenije.
Robbie Robertson se prisjeća svog hodočašća od muzičara tinejdžera do podrške Bob Dylanu tokom njegovog kontroverznog prelaza sa akustike na elektriku. “Budi ponosan što si Indijanac, ali pazi kome ćeš to pričati” – govorili su mu ljudi, sjeća se on u filmu savjeta koje je dobijao tokom karijere.
Film istražuje i indijanske korjene radova Mildred Bailey, pionirke džeza koja je ostavila dubok trag na brojne pjevače koji su došli nakon nje, od kojih je jedan bio i neizbježni Tonny Bennett koji se i pojavljuje u filmu.
Film sadrži i srceparajuće priče, posebno onu o Jessie Ed Davisu, spektakularnom gitaristi koji je svirao sa Taj Mahalom šezdesetih. Butch Trucks iz Allman Brothers Band je u jednom intervjuu pričao o tome koliko je njegov bend oklijevao da kultnu stvar “Statesboro Blues” stave na album iz razloga što su je smatrali nedostojnom onome što su prije njih uradili Taj i Davis na svom prvom albumu. Davis će kasnije sa američkim aktivistom John Trudellom napraviti projekat “AKA Grafitti Man” Trudell koji je intervjuisan za film nedugo prije smrti 2015. za Davisa kaže: “On me postavio na pravi put i onda se jednostavno odjavio!”
Film ide i nekim neočekivanim putevima, pa se u njemu pojavljuje Taboo iz Black Eyed Peasa i metal imena poput gitarista Steve Salasa (jedan od izvršnih producenata filma) i bubnjara Randy Castilla, koji su poznati po radu sa Ozzy Osbournom. Njihove priče su među emotivnijima.
U filmu se još pojavljuju Dan Auerbach iz Black Keysa, Iggy Pop, Martin Scorsese, Steven Tyler, Taj Mahal, George Clinton, Buddy Guy, Taylor Hawkins, Quincy Jones, Matt Sorum, Dereck Trucks, Mike Inez
Prikladno film završava kod Standing Rocka u Sjevernoj Dakoti sa starosjediocima koji protestuju zbog Keystone gasovoda.
Borba se nastavlja.
Film Rumble – Indians Who Rocked the World, možete pogledati na Rokumentarnim danima u Nikšiću u prostoru Gradske kuće u subotu 25. maja od 21 čas. Projekciju ovog izuzetnog ostvarenja nagrađenog i na Sandensu – jednom od najvećih svjetskih filmskih festivala omogućilo je jezičko odjeljenje University of Central Oklahoma.