Dešavanja na muzičkoj sceni SFRJ uglavnom su, uz manja odstupanja i kašnjenja u prihvatanju nekih žanrova, odražavala ono što se dešavalo na globalnoj sceni. Čini se da je ,,najbezbolnije” kašnjenje bilo u panku, jer samo godinu nakon što su Pistolsi počeli da prave pometnju u Engleskoj, u Jugoslaviji su se pojavili ,,Paraf”, malo kasnije ,,Pankrti” i ,,Pekinška patka”. Naravno da naši pank bendovi nijesu, poput ovih sa zapada, bili toliko direktno kritički nastrojeni prema sistemu i režimu, ali daleko od toga da su se sklanjali ili da nijesu imali svoj stav o nekim društvenim anomalijama. Kada je muzika u pitanju, pojava panka je vjerovatno bila i najveće iskušenje ondašnje komunističke vlasti, koja je bila zauzela onaj prividni ,,neću da se miješam” stav prema rokenrolu.
Naravno, diktatura je predano odrađivala svoj posao i na muzičkom polju i sankcionisala sve ono što je ocjenjivala kao udar na ,,temelje revolucije”. To je na svojoj koži možda ponajbolje osjetio novosadski bend Pekinška patka, čiji su koncerti i pojedine pjesme zabranjivani jer su, eto, iskakali iz ,,propisanih” okvira. Upravo u trenutku kada se smrću doživotnog predsjednika SFRJ, čitava ta crvena skalamerija počela drmati iz temelja, Pekinška patka je te 1980. godine snimila legendarni album ,,Plitka poezija”. Pošto se poslednjih dana otovorila priča o najboljim albumima u regionu, primijetio sam da u toj anketi hrvatskog ,,Rolling Stone”, makar u prvih 20, nema ovoga albuma, ali zato ima nekih čudnih pojava poput ,,Goribora” i ,,Bijelog Dugmeta”. Pa valjda je bilo prirodno da makar u 20 mora biti neki album iz ,,ove priče”, koji je bio pokretač, koji je u jednom vremenu donio nešto što je odudaralo od tada zacrtanih šema. ,,Plitka poezija”, kao i još neki albumi koji se uporno zaobilaze, poput ,,A dan je tako lijepo počeo” grupe Paraf ili ,,Dolgcajt” Pankrta, u najmanju ruku su ravnopravno učestvovali u stvaranju onoga što će eksplodirati osamdesetih i što je najzastupljenije na ovim anketama.
,,Plitka poezija” je donijela ,,šarenilo” tema o kojima bend, naravno, ”govori” vrlo direktno. Ovaj album priča o panku, o ljudima koji su se opredijelili da ga sviraju i žive, o njihovom pristupu onim običnim, svakodnevnim temama. Nepokolebljiv stav je stub svake stvari na ovom albumu, bilo da se radi o njihovom viđenju ,,muško-ženskih” odnosa (,,Bela šljiva”, ”Ori Ori”) ili kada su u pitanju socijalne i ,,statusne” teme (,,Biti ružan, pametan i mlad”, ”Kratkovidi magarac”, ”Gledaj, ja sam svoj” ili ,,Ja sam panker u sakou starom”). Prosto, imali su svoje, i samo svoje, viđenje trenutka, koje može izgledati pojednostavljeno, ali isto tako i kompleksno. Na jednu stranu, ipak treba izdvojiti pjesme u kojima su se Čonta, Srele i ostali ,,obračunavali” sa ,,neistomišljenicima”, odnosno predstavnicima drugih žanrova na našoj muzičkoj sceni. ,,Poderimo Rock” i ,,Bolje da nosim kratku kosu” su postale himne panka na ovim prostorima, ali su bile i poruka da na sceni postoje ljudi koji nijesu spremni na bilo kakav kompromis i koji pank vide kao početak i kraj. To tvrdo pozicioniranje će im i donijeti odane pristalice i, u pravom smislu, status kultnog benda. Između ostalog, u tom beskompromisnom i iskrenom stavu je značaj ovoga albuma I, uopšte, Pekinške patke. Međutim, bend će podijeliti sudbinu većine grupa toga ,,usmjerenja”, koje su se našle u ,,makazama” hard i progresiv roka i novog talasa i u jednom trenutku prosto iščezle.
Možda to sad i nije toliko važno, ali ,,Plitka poezija” i slični albumi, ipak moraju biti adekvatno vrednovani u istorijatima jugoslovenskog ili regionalnog rokenrola. Budimo iskreni, Pekinška patka i slični bendovi nijesu imali ,,preduslove” i tretman kakav su imali bendovi drugih ,,usmjerenja”, ali, eto, nijesu odustali, gurali su svoje do kraja. I u tome je, između ostalog, njihova veličina.
Jole Vučurović