Početkom sedamdesetih godina dvadesetog vijeka u Britaniji se javlja nova subkulturna grupa, u potpunosti inspirisana muzikom koja je tada nastala na ostrvu – „hevi metalom” (heavy metal). Sam termin heavy metal u muzičkom svijetu prvi put se javlja u tekstu pjesme Born to Be Wild američkog benda Steppenwolf, ali taj termin u literaturi Vilijem Barouz (William Burroughs) koristi već 1962. godine.
Ovaj muzički pravac (češće nazivan samo „metal”) vuče korjene iz rok muzike s kraja šezdesetih godina, a kao začetnike „hevi metal” muzike izvori navode bendove kao što su Led Zeppelin, Deep Purple, Judas Priest i Black Sabbath (njihovu pjesmu Paranoid mnogi muzički kritičari smatraju prvom „hevi metal” pjesmom). Muziku odlikuju mračna atmosfera, čvrsti gitarski rifovi i brz ritam, a tekstovi često govore o okultizmu, natprirodnom i misterioznom, slobodi i rock ‘n’roll načinu života i slično; upravo ove karakteristike su privukle i zainteresovale mlade, čiji roditelji su često negirali vrijednost i osporavali i oštro kritikovali „metal”. Koliko je taj novi pravac bio revolucionaran, a u isto vrijeme šokantan i neprimjeren za mnoge govori i dio intervjua u kojem Ozi Ozburn (Ozzy Osbourne), pjevač benda Black Sabbath, opisuje reakcije na njihove prve pjesme
„Odneo sam ploču i pustio je mom ćaletu i kevi, i oni nisu mogli da poveruju kada su čuli kišu i crkveno zvono. „Šta to predstavlja?!”, pobesneo je moj otac. Zahvaljujući tome postao sam beskućnik”.
Ljubitelji „metal” muzike (za ovu grupu mladih na prostoru bivše SFRJ se koristi naziv „metalci”) dobar dio svog imidža preuzeli su od „rokera” i motociklista šezdesetih godina: kožne jakne, crni odjevni predmeti, teksas prsluci sa prišivačima, majice sa natpisima bendova, duboke patike marke „Puma”, lanci, metalne ili kožne narukvice, uz nezaobilaznu dugu kosu, uz koju često idu duža brada ili brkovi. Kao znak prepoznavanja, pozdrav i simbol čitavog pravca uzet je položaj šake u kojem su kažiprst i mali prst podignuti, a ostali prsti spušteni su i priljubljeni uz dlan. Ovaj znak poznat je od ranije u mnogim kulturama, gdje su mu često pripisivane magične ili zle moći, a danas je opšteprihvaćen od strane ove subkulture i može se vidjeti na svim „metal” koncertima širom svijeta.
Pored muzike, sedamdesetih godina ljubitelji „metala” često se interesuju za horor literaturu i filmove, uopšte za sve što obiluje fantastikom i mistikom, što ih, potpomognuto tematikom tekstova tadašnjih „metal” bendova, imidžom i slikom koju su stvorili mediji, često nepravedno etiketira kao pripadnike raznih religioznih kultova i sledbenike satanizma. Većina bendova i obožavatelja u stvari nije imala nikakve veze sa ovim optužbama, pogotovu u vrijeme kada je „heavy metal” tek nastao kao pravac – sedamdesetih godina; ali će se kasnije, krajem osamdesetih i tokom devedesetih godina dvadesetog vijeka, zaista pojaviti ekstremni pravci „metal” muzike koji se otvoreno zalažu i propagiraju satanizam, doduše ne u Britaniji već u zemljama Sjeverne Evrope.
Napadi medija i kritike na račun ove subkulture naročito su bile jake kada bi se desio neki zločin (vandalizam, ubistva i ranjavanja…) u kojem su učestvovali pojedini ljubitelji „metala”, a nerijetko su i pojedini bendovi (na primjer Judas Priest i Slayer) bili primorani da se brane na sudu od optužbi da su njihovi tekstovi inspirisali mlade da počine razna krivična djela. Iako je tokom sedamdesetih godina u Britaniji „metal” muzika bila jako popularna i u toj dekadi u Britaniji su nastali neki od najpoznatijih i najuspješnijih „metal” bendova svih vremena (Motorhead, Iron Maiden, Saxon…), početkom osamdesetih godina ta muzika postaje daleko popularnija u SAD i čitava „metal” subkultura polako počinje da gubi dodir sa britanskim korjenima i postaje trajni dio savremene američke kulture mladih. „Metal” subkultura nikada nije u potpunosti prestala da postoji u Velikoj Britaniji; ona je jednostavno imala manji uticaj nego tokom sedamdesetih godina, a istovremeno je postala dominantnija i zapaženija u kontinentalnom dijelu Evrope i na području SAD. Vremenom se „metal” muzika razvijala i podijelila na više različitih pravaca i stilova, pa su tako nastali New Wave of British Heavy Metal, Trash/Speed Metal, Power/Progressive, Death Metal, Black Metal, Doom i drugi, a danas je „metal” veoma popularan među omladinom širom svijeta. U medijima je često prikazivana stereotipna slika pripadnika ove subkulture, ponekad i uz dozu parodije i karikiranja (čuvena televizijska serija Beavis and Butthead), a mnogi stvaraoci iz raznih oblasti nalazili su inspiraciju u „metal” subkulturi i njenim obilježjima i karakteristikama.
Jedna od najkontradiktornijih i najpoznatijih subkultura nastalih na tlu Velike Britanije su bez sumnje „skinhedi” (skinheads). Za pripadnike ove subkulture često se koristi i skraćeni naziv skins, nazivaju ih još i bootboys, cropheads; a u mnogim radovima u domenu subkultura mladih svrstavaju ih u red kontrakultura, zbog devijantnog ponašanja, nasilja i rasističkih stavova pojedinaca. „Skinhed” pokret nastao je 1969. godine (mada će u žižu javnosti dospjeti nešto kasnije), pod uticajem „mods” subkulture šezdesetih godina i kulture koju su doseljenici sa Jamajke donijeli sa sobom u Britaniju. Mnogi izvori navode da su prvi „skinhedi” zapravo bili siromašniji pripadnici „mods” subkulture, koji su, nezadovoljni tendencijama koje su tada dominirale „mods” pokretom, počeli da šišaju svoju kosu skoro do glave i kombinuju odjevne predmete karakteristične za pripadnike radničke klase sa stilom koji su preuzeli od mladih jamajčanskih doseljenika, kao što je već navedeno u dijelu rada posvećenom „modsima”.
Uz dio vizuelnog identiteta, taj prvi talas „skinhed” pokreta je od Jamajčana preuzeo i ljubav prema ska i rege muzici (ska, reggae). Koliko je jamajčanska muzika bila popularna među „skinsima” početkom sedamdesetih godina govori i podatak da se čitava jedna grana rege muzike naziva skinhed rege (izvođači kao što su The Upsetters, Judge Dread, Toots & The Maytals, Symarip, Derrick Morgan…) Stil i izgled pripadnika ove subkulturne grupe donekle je objašnjen samim imenom (skinhead – ćelava glava): dakle, kosa je obrijana skoro do glave, ponekad uz namjerno ostavljene duže zulufe, košulje i majice marke Ben Sherman i Fred Perry, dugi kaputi, pilotske jakne (spitfajer jakne),teksas farmerke i maskirne pantalone, tregeri i duboke kožne čizme, najčešće marke Dr. Martens. Ženski dio „skinhed” pokreta (skinettes, skin byrds, skinhead girls) najčešće nosi takozvanu chelsea frizuru, uz nešto pliće čizme, karirane suknje i košulje. Šišanje na kratko „skinhedi” su naslijedili od radnika iz britanskih fabrika, koji su se šišali gotovo do glave kako im kosa ne bi smetala i zaplitala se dok rade na mašinama. Bilo im je lako da se identifikuju sa tim stilom, jer su „skinhedi” većinom i sami bili pripadnici radničke klase, što će imati veliki uticaj na taj pokret i njegov dalji razvoj.
Važno je naglasiti da ova subkultura nije imala nikakve veze sa rasizmom i netrpeljivošću sve do druge polovine sedamdesetih godina, i da je među „skinhedima” bilo i dosta crnaca, uprkos tome što je široj javnosti ova subkultura poznata kao striktno bjelačka i sklona rasističkim ispadima. I u prvoj polovini sedamdesetih godina dešavali su se napadi „skinheda” na doseljenike, pretežno na Pakistance („skinhedi” su te napade nazivali Paki bashing u svom slengu), ali ti napadi nijesu bili inspirisani rasnom mržnjom već ogorčenošću što im doseljenici zauzimaju radna mjesta radeći za manje plate, i u njima su učestvovali i crnci i bijelci. U drugoj polovini sedamdesetih godina dolazi do ekspanzije pank muzike u Britaniji, koju većina „skinheda” prihvata sa oduševljenjem i ubrzo nastaje Oi! – pank pravac koji okuplja uglavnom „skinhede”; muzički, to je kombinacija panka, navijačkih pjesama i melodija koje su se mogle čuti u pabovima, dok tekstovi najčešće govore o ulici, životu radničke klase, nezaposlenosti, nasilju, policijskoj represiji…
Bendovi koji su uživali najveće poštovanje „skinheda” i pripadali Oi! pokretu su Sham 69, Cokney Rejects, The 4 Skins, The Last Resort, Angelic Upstarts, Infa-riot, i mnogi drugi. Uz pojavu ovog pravca „skinhedi” su djelimično promijenili svoj imidž: počinju u potpunosti brijati glave, često i žiletom, nose još dublje čizme, koje ponekad sežu i do koljena, a duge kapute mijenjaju kratkim spitfajer i harington jaknama. Stariji „skinsi”, koji su držali do izvornih vrijednosti ove subkulture i nijesu željeli da imaju veze sa pankom i „pankerima”, okrenuli su se Two Tone muzici (britanski talas ska muzike, nastao krajem sedamdesetih godina nazvan po istoimenoj izdavačkoj kući u okviru koje su radili ska bendovi kao što su The Specials, Madness, The Beat, The Selecter…).
U drugoj polovini sedamdesetih godina, zahvaljujući neprilikama u zemlji kao što su velika stopa nezaposlenosti, problemi sa imigrantima i nasilje na ulicama, dolazi do nagle popularnosti političkih partija koje propagiraju ekstremno desničarsku politiku; i u tom periodu jedan dio „skinhed” pokreta prihvata rasizam i nacional socijalizam kao svoje političko ubjeđenje. Baš tada, sa pojavom neo naci „skinheda”, dolazi do podjele u „skinhed” pokretu koja i dan danas postoji: na jednoj strani su ekstremno desničarske grupe, a na drugoj apolitični i antifašistički nastrojeni „skinhedi”. Neo naci „skinhedi” (ostali pripadnici „skinhed” pokreta često ih nazivaju boneheads i uopšte ih ne smatraju dijelom svoje subkulkture) ostaće upamćeni po napadima na imigrante, jevreje i homoseksualce i nasilju koje su izazivali na stadionima, koncertima i političkim marševima, a mediji su često poistovjećivali kompletnu subkulturu sa ovim ekstremnim ogrankom i tako nanosili štetu čitavom pokretu. Neo naci „skinhedi” često su bili članovi ili simpatizeri britanskih ekstremno desničarskih političkih partija kao što su National Front ili British Movement, a ove partije često su podržavale koncerte i izdavanje albuma neo naci „skinhed” bendova. Isticali su i nosili simbole nacističke Njemačke kao što su svastika i lobanja SS divizije, i distancirali su se od Oi! i pank muzike, svrstavajući svoje neo naci bendove u pravce kao što su white rock ‘n’roll, white power (bijeli rokenrol, bijela snaga), i slično. U Britaniji su osnovane i neo naci „skinhed” organizacije kao što su Blood and Honour (Krv i čast) i Combat 18, koje su vremenom postale prisutne i u drugim djelovima svijeta; često kao simbole koriste numeričke kodove, na primjer 28 (drugo i osmo slovo alfabeta, B i H, akronim za Blood and Honour), ili 88 (dva puta osmo slovo alfabeta, H, akronim za Heil Hitler).
U „skinhed” pokretu postoje i antifašističke grupe, koje su u stalnom sukobu sa neo naci „skinhedima” i aktivno se bore protiv rasizma i neonacizma, i fizički i verbalno. U tu kategoriju spadaju ogranci „skinhed” pokreta kao što su S.H.A.R.P. (akronim za Skinheads Against Racial Prejudice – „skinhedi” protiv rasnih predrasuda, najbrojnija antifašistička „skinhed” grupa, često se sukobljavaju sa neonacističkim grupama i bore se da sruše predrasude koje šira javnost ima prema ovoj subkulturi i predstave je kao multirasnu i tolerantnu) i R.A.S.H. (akronim za Red and Anarchist Skinheads – „crveni” i anarho „skinhedi”, takođe antifašistička grupa, otvoreno zastupaju ljevičarske ideje i politiku). Tradicionalne „skinhed” grupe (najčešće ih nazivaju Trojan Skinheads, Traditionals ili skraćeno Trads) su apolitične, ne žele da se priklone ni jednoj političkoj ideji zbog čega su često meta i neo nacistima i antifašistima; ističu ponos zbog svog radničkog naslijeđa i trude se da očuvaju muziku, stil i ostale odlike „skinhed” pokreta onakvim kakve su bile 1969. godine, kada je taj pokret i nastao (za tu svoju tendenciju koriste termin Spirit of ’69 – duh šezdeset devete). Po uzoru na „modse”, pripadnici „skinhed” subkulture ističu britansku zastavu kao jedno od obilježja i često je koriste kao detalj na različitim odjevnim predmetima.
Zanimljivo je da britansku zastavu ističu i prihvataju ne samo „skinhedi” u Britaniji, već i svi oni širom svijeta, kako bi odali počast zemlji u kojoj je pokret nastao. Od samog nastanka subkukture pa do danas, „skinhedi” su poznati po tome što svoja tijela prekrivaju mnogobrojnim tetovažama; često tetoviraju i najvidljivije djelove tijela kao što su glava ili vrat. Postoji mnogo tetovaža koje su karakteristične za ovu subkulturu (paukova mreža, čizme, keltski krst, različiti motivi iz nordijske mitologije i slično), ali najprepoznatljivija je tetovaža koja oslikava „skinheda” razapetog na krstu i njeno značenje varira od jednog do drugog ogranka ove subkulture: tradicionalni „skinsi” njome označavaju borbu i teškoće kroz koje prolaze pripadnici radničke klase, neo nacisti je koriste kao simbol ugroženosti i ugnjetavanja bijele rase od strane cionističkog lobija, a S.H.A.R.P. „skinhedi” su je prihvatili kao oznaku predrasuda koje mediji i društvo imaju prema čitavom pokretu zahvaljujući neo naci skinhedima. Kao i tetovaže, i neki detalji na odjevnim predmetima imaju posebno značenje u krugovima ove subkulture, pa su tako na primjer „skinhedi” u prvoj polovini sedamdesetih godina na čizmama nosili vezice u bojama fudbalskog kluba koji podržavaju, a kasnije, kada je došlo do političkog razdora unutar pokreta, boja vezica je govorila o političkom opredjeljenju „skinheda” (rasisti nose bijele, ljevičari crvene vezice i slično, uz razne varijacije u zavisnosti od zemlje, grada, ponekad čak i kvarta). „Skinhed” pokret imao je veliki uticaj na dalji razvoj subkultura u Britaniji (prvenstveno na „pank” subkulturu), uticao na neke već postojeće subkulture („mods”, fudbalski navijači), i proširio se po skoro čitavom svijetu, u svim svojim oblicima i vidovima; bio je inspiracija za mnoge filmove (This is England,Romper Stomper, American History X, The Believer i drugi), kao i knjige (Oi for England, Cream Of The Crops, Spirit of ’69…).
nastaviće se…