Subkulture u Britaniji 2. dio: Teddy Boys, Beatlesi i Stonesi

teddy boys sub

teddy boys subVećina izvora navodi da su prvu subkulturnu grupu u Britaniji činili takozvani „tedi bojs” (Teddy boys). Postoje i neki drugi nazivi za pripadnike ove subkulture, na primjer „tedsi”, „tediji” (Teds, Teddies). Prvi predstavnici ove grupe javljaju se početkom pedesetih godina dvadesetog vijeka, a sam termin „tedi bojs” prvi put se spominje u novinskom članku „Dejli ekspresa” (Daily Express) iz 1953. godine.

Naziv ove subkulture (Tedi) nastao je kao skraćenica imena Edvard, jer je tadašnja omladina nastojala da se oblači u stilu koji je dominirao u edvardijanskom periodu (doba kralja Edvarda VII, 1901 – 1910. godine). „Tedi bojsi” pedesetih godina najčešće su nosili kapute i prsluke tamnih boja, olabavljene kravate koje su nazivali Mr B., po džez muzičaru Biliju Ekstajnu (Billy Eckstine) koji ih je nosio na nastupima, uzane pantalone visokog struka, cipele sa niskom petom, čarape jarkih boja koje su često namjerno ostavljali vidljivim. Frizure su obično bile srednje dužine, začešljane sa strane ili zalizane gelom, a nijesu rijetki bili ni dugi i gusti zulufi. Pripadnice „Tedi” pokreta nosile su drapirane jakne, espadrile, strukirane haljine, ponekad i slamene šešire.
Za ovakav stil odjevanja trebalo je izdvajati prilično velike sume novca, ali je u poslijeratnoj Britaniji standard bio visok, tako da su „tediji” mogli pratiti tadašnju modu i stvoriti sopstveni stil oblačenja, što će kasnije postati odlika mnogih subkultura. Kao generacija mladih koja je odrastala po završetku drugog svjetskog rata, „tediji” su bili željni provoda i zabave, i nijesu se zamarali politikom i prilikama u zemlji, tako da su veoma često posjećivali igranke, išli u bioskope i na koncerte. Što se muzike tiče, važno je naglasiti da su „tedi bojsi”, iako najčešće povezivani sa začetnicima rokenrola iz Amerike, postojali kao subkultura prije nego što je ta muzika postala popularna i opšteprihvaćena u Britaniji. U početku, tediji su slušali džez i skifl muziku (jazz, skiffle), da bi nešto kasnije prihvatili američki rokenrol koji je tada tek počeo da se razvija. Autori i bendovi koji su najviše uticali na ovaj pokret su: Bill Halley, Jerry Lewis, Bad Reputaton, The Flying Saucers, Crazy Cavan & The Rhythm Rockers, Black Cat Rebellion, Elvis Presley… Često su išli i na filmske predstave, jer su pedesetih godina u Britaniji bioskopi bili mjesta na kojim bi se mladi okupljali i družili. Tako su, tokom projekcije filma Blackboard Jungle u jednom bioskopu u južnom Lodnonu, počeli da prave nerede i uništavaju inventar bioskopa, što je rezultiralo intervencijom policije i pojačanog obezbeđenja tokom projekcija tog filma širom Britanije. To nije prvi put da su „tedi bojsi” pokazali destruktivnu stranu; pripadnici ove subkulture bili su optuženi za ubistvo jednog tinejdžera 1953. godine, a u žižu javnosti dospjeli su kada su učestvovali u neredima na Noting hilu (Notting Hill) i tom prilikom napadali doseljenike iz Indije. Ovakvi ispadi učinili su da „omladini obučenoj u edvardijanska odijela” bude zabranjen ulaz u pojedine bioskope i pabove, a takve zabrane će kasnije pratiti i pripadnike nekih drugih subkultura. Zbog tih zabrana „tediji” su vremenom osnivali svoje klubove i mjesta za druženje, od kojih je svakako najpoznatiji klub The Black Raven („Crni gavran”), koji se nalazio u ulici Bishopsgate Street u Londonu, i koji je zatvoren tek 1975. godine.
Iako je ova subkultura bila dominantna pedesetih godina dvadesetog vijeka, njen prvi preporod desio se u prvoj polovini sedamdesetih godina, kada je popularnost rokabili muzike vratila „tedi boj” stil u diskoteke, pabove i ulice Britanije. Početkom devedesetih godina dvadesetog vijeka, u sjevernom Londonu osnovano je udruženje pod imenom T.E.D.S. (akronim za The Edwardian Drape Society), koje ima za cilj da očuva originalni identitet, stil i vrijednosti ove subkulturne grupe. „Tedi bojs” – „edvardijansko bratstvo”, bili su inspiracija za mnoge, pa su tako nastali fimovi kao što su The Teddy Boys, Le Notti dei Teddy Boys, I Teddy Boys della Canzone; kao i knjige The Teds, Diary of a Teddy Boy …
Za razliku od pedesetih godina, kada britanska muzička scena nije imala mnogo toga da ponudi a mladi Britanci su se okretali američkim izvođačima, šezdesete su donijele istinsku revoluciju u britansku muziku, društvo i omladinu. Dvije muzičke grupe, nastale početkom šezdesetih godina, koje su naznačile koliko će britanska muzička scena imati u budućnosti uticaja na mlade u Britaniji i širom svijeta su svakako The Beatles i The Rolling Stones. The Beatles, bend koji je nastao u Liverpulu 1960. godine, i dan danas važi za jedan od najuticajnijih bendova svih vremena. Njihovi brojni hitovi, kao što su Love Me Do, Yesterday, Please, Please Me, Help!, Let It Be i drugi postali su predmet obožavanja mladih širom Britanije, zbog tekstova koji su za temu imali ljubav, slobodu, sreću i mir, ali i zbog muzike koja je bila bliska i razumljiva tadašnjoj omladini. 1962. godine javlja se i pojam „Bitlmanija” (Beatlemania), kojim se označava fanatično obožavanje ove grupe; publika na koncertima, naročito ženski dio, frenetično bi vriskala i plakala od uzbuđenja kada bi Lenon (John Lennon), Mekartni (Paul McCartney) i ostali članovi benda izašli na binu, što do tada nije viđeno u Britaniji, i to je bio veliki šok za većinu konzervativnog britanskog društva. Mladi ne samo da su uživali u muzici „liverpulskih buba”, kako su nazivali ovaj bend, već su se i trudili da izgledaju poput njih, pa su tada u modi bile takozvane „Bitls” frizure (uredna kosa srednje dužine, duge šiške začešljane sa strane), nosile su se kravate i elegantna odijela… The Beatles su bili jedan od prvih bendova koji su radili video spotove za svoje kompozicije, i tako postali jedan od začetnika čitave industrije muzičkih spotova. Bili su i prvi bend koji je izvodio stadionske koncerte, čime su otvorili vrata mnogim mainstream bendovima koji su željeli da pokažu koliko su popularni i zarade na publici puneći stadione širom svijeta. Zanimljivo je da su The Beatles imali ogroman uticaj i veliki broj fanova u Sjedinjenim Američkim Državama, naročito među članovima „hipi” (hippie) subkulture, a njihova pjesma Give Peace A Chance postala je prava himna među pacifistima i često se mogla čuti na protestima protiv rata u Vijetnamu. Za razliku od njih, The Rolling Stones, bend nastao 1962. godine, imali su mnogo direktnije i šokantnije tekstove, koji su za teme često imali slobodnu ljubav, (zlo)upotrebu opojnih droga, afirmisanje seksualnih sloboda i slično… Hitovi kao što su (I Can’t Get No) Satisfaction, Angie, Pain It Black, Gimme Shelter i drugi donijeli su im ogromnu popularnost i desetine hiljada obožavaoca, a zanimljiv je podatak da „Stonsi”, nakon 48 godina postojanja, još uvijek nastupaju širom svijeta predvođeni pjevačem Mik Džegerom (Mick Jagger) i gitaristom Kit Ričardsom (Keith Richards). Postojao je izvjestan rivalitet između ova dva benda, čijem su stvaranju uglavnom doprinijeli obožavaoci a ne sami članovi bendova, koji su čak i u nekoliko navrata sarađivali jedni sa drugima, a mnoge izjave članova oba benda govore o međusobnom odnosu:
„…Uvijek sam imao puno poštovanja prema Miku i Stonsima…”
„Kit je volio „Bitlse”, veoma ga je interesovala njihova smjena akorda. Volio je i njihove harmonije, koje su nama uvijek predstavljale mali problem…″
„Svirali smo u jednom malom klubu u Ričmondu, i vidio sam ih tačno ispred mene, to su bili oni – VELIKA ČETVORKA. Četvoroglavi monstrum. Nikada se nijesu razdvajali.”
Mnoge kontroverze koje su pratile ova dva muzička giganta savremenog doba (javne izjave o konzumiranju droga, sukobi sa zakonom, suđenja, kritikovanje britanske policije, brakovi i afere sa mnogobrojnim ženama, Kit Ričards otkrio da je unio u sebe pepeo svog oca pomiješan sa kokainom, smrt jednog fana na koncertu „Stonsa” u Americi, misteriozno ubistvo Džona Lenona 1980. godine…) samo su doprinijele širenju njihovog uticaja i slave, a mnoge obožavaoce navele su da krenu putem svojih idola i od njih napravile prototip onoga što će se kasnije nazvati kontrakulturom.