Pop mašina je 1976. godine ,,izbacila” koncertni ,,Put ka suncu”, i to će biti poslednji album jednog od najvećih bendova na ovim prostorima. Iako će jedan od ,,prvaka” rok kritike na prostorima bivše Jugoslavije, Petar Janjatović, u svojoj enciklopediji ocijeniti da ih ovaj živi album ,,nije predstavio u pravom svijetlu”, ajde da se djelimično složim uz konstataciju ili tražeći ,,olakšavajuću okolnost” da se, prema svim raspoloživim podacima, radi o prvom koncertnom albumu nekog domaćeg benda i da tehničke mogućnosti nijesu dozvolile da bude vjerno preneseno ono što se ,,desilo” na stejdžu.
I ovaj podatak svjedoči da je Pop mašina, ali i njen lider Robert Nemeček lično, u više navrata pokazivala da se radi o bendu koji je išao ispred onoga što je bilo aktuelno na muzičkoj sceni SFRJ. Neće biti prejaka čak ni ocjena da se radi o grupi koja je uozbiljila jugoslovenski rokenrol i koja je, uz nešto raniji Nemečekov projekat ,,Dogovor iz 1804”, donijela na tadašnju scenu duh onoga što se dešavalo na glavnim rokenrol adresama. Nadalje, Pop mašina nije podlijegala sveprisutnoj opasnosti od uplitanja tadašnje ideologije i revolucije koja teče u rokenrol, čemu nijesu ,,odoljeli” mnogi veliki bendovi. Da napravim malu digresiju i sjetim se da je istoričar Aleksandar Raković (pisac knjige ,,Rokenrol u Jugoslaviji 1956-1968. Izazov socijalističkom društvu”) jednom pitao Roberta Nemečeka -,,da li je Pop mašini ili Rok Mašini ikada nuđeno da snimi pesmu propagandno-ideološkog karaktera, jer znamo da je u SFRJ to bilo sasvim uobičajeno i da su mnogi na tome gradili karijere”, na šta je ovaj odgovorio: ,,Konstatacija je potpuno tačna, takvih ponuda je bilo, jedino što mi to nikada nismo ni pomišljali da to uradimo, jer bi nas to stavilo u istu ravan sa grupama koje smo upravo zbog toga i prezirali”. Nego, ovo je već tema odnosa politike i muzike, o kojoj će tek biti riječi, sa posebnim osvrtom na Crnu Goru i njene muzičke domoljube, ali da se vratimo Pop mašini i ,,Putu ka suncu”.
Dakle, Pop mašini, kao takvoj, avangardnoj i spremnoj na eksperimente, ,,pripadalo” je da snimi prvi koncertni album. Na njemu su se našle samo četiri pjesme, i to snimci sa koncerata iz beogradske Hale sportova 1974. i 1975. godine. Očigledno se u ovaj projekat ušlo sa reputacijom moćnog benda koji se kalio na ,,živim” svirkama, pa se to vidi i u određenim ,,pretjerivanjima”, svakako dozvoljenim na koncertima, i to naročito u petnaestominutnoj temi ,,Put ka suncu” koja na svoju studijsku verziju podsjeća tek negdje od desetog minuta, a do tada čitava ekipa, Zoran Božinović, Robert Nemeček i Bata Popović, pokazuje svoje nesumnjive individualne kvalitete. Takva tendencija će se u manjem obliku ponoviti i u ostalim pjesmama, ali čini mi se da najjači efekat ovoga ,,tehnički nesavršenog snimka” leži u bluzu ,,Negdje daleko”, toj sirovoj, nepatvorenoj svirci i ,,boji”, atmosferi zbog koje je ovaj bend imao taj ,,poseban” krug ljubitelja. I da završim sa Janjatovićevom tvrdnjom da se ovim albumom ,,nijesu predstavili u pravom svijetlu”, koja stoji samo u tehničkom smislu, ali u suštinskom Pop mašina je, kao bend koji je bio simbol živih svirki početka sedamdesetih, pokazala svoju raznovrsnost i moć vladanjem različitim muzičkim stilovima.
,,Negde daleko, novi dan čeka na mene…”
Jole