Za mnoge festivale regiona poslednjih par godina su postale one prelomne. Exit je nakon brojnih priča o kraju, ne samo nastavio da postoji, već i, kako se čini proširio kapacitete. Istu sreću nije imao hrvatski Terraneo, pa će domaća publika ove godine ostati uskraćena za ovu poslasticu. Ni Evropa ne zasotaje i tamo se dešavaju slične stvari. No, istini za volju, svakodnevna je situacija – kako se ugasi jedna festivalska atrakcija, rađa se nova.
Ne svojom voljom i Crna Gora je dio ove priče. Neki festivali su učašeni nakon par ili čak prvog izdanja, a najveći broj domaćih njih je razvilo svoju formu koju iz godine u godinu ponavljaju uz male nadogradnje ili promjene ritma i izvođača, te širenja polja djelovanja put društvenog aktivizma i umjetničkih pravaca koji bi se svojim audio-vizuelnim identitetom, mogli uklopiti u postojeće kapacitete. Da se ne lažemo, i to što festival opstaje je maltene čudo, a ti mali pomaci su prijeko potrebna stvar u životu ovakvih manifestacija.
Bedem fest koji ove godine slavi jubilarno peto izdanje je jedan od onih festova čiji se rast vidi i „golim okom”. Istina, razloge za ovo treba tražiti u samom nastanku BF-a.
Rođen iz druženja i okupljanja lokalnih muzičara i zamišljen kao jednokratni događaj, uz malo entuzijazma, bio je osuđen da se razvija.
„Sve je krenulo iz želje koja je tinjala kod nas nekolicine entuzijasta predvođenih Petrom Šundićem” – kaže Vasilije Savović, jedan od organizatora, inače bubnjar nikšićkog Off Duty-a. „Godinama je postojala zamisao da se neka druženja i ljubav koju smo dijelili prema muzici grupe EKV pretoče u jedan pravi, organizovani događaj, na kojem bi se njihove pjesme svirale u nekom krugu prijatelja i u za to pogodnom prostoru”.
Sama činjenica da se za ostvarenje jedne ideje kakva je izvođenje pjesama omiljenog benda na javnom prostoru – što samo po sebi ne bi trebalo da predstavlja problem – govori o tome koliko je bilo teško „imati s kim, čime i gdje” – kaže Savović i dodaje „Bendovi su se mučili bez ijednog prostora za vježbanje, sa opremom koja se skupljala po cijelom gradu za jednu probu i, na kraju, kad bi neko organizovao jednu svirku u nekom improvizovanom prostoru, to bi bilo praznik za sve ljubitelje dobre muzike”.
Upravo je današnje mjesto održavanja BF-a – gradska tvrđava iz rimskog, odnosno turskog perioda poslužilo i kao prostor za okupljanje lokalnih ekipa muzičara, ali i kao scena za prvo izdanje festivala te 2010. Godine. Dešavalo se da probe različitih sastava traju i po 12 sati dnevno. Projektu su svakodnevno prilazili muzičari svih generacija.
Stara nikšićka tvrđava, koliko god ambijentom i panoramskim pogledom bila impresivna, zadavala je brojne probleme svim organizatorima koji su u prethodnim godinama tu pokušavali napraviti neku sličnu stvar. Od gotovo kultnog koncerta Bjesova krajem devedesetih, preko Negativa, Stefanovskog… svi su kuburili sa nepristupačnošću tvrđave. Iznijeti tone opreme uskim stepeništem bio je gotovo sizifovski posao, ali u nizu problema, moguće i najmanja prepreka.
Tvrđava je krajem prošlog milenijuma doživjela „restauraciju”, no održavanje tako obnovljenog zdanja nije naišlo na očekivanu reakciju. Ubrzo, vremenskim neprilikama razjedene ograde su postale opasne, a inventar čuvene građevine nestajao je lagano.
Kada se riješe problem sigurnosti, moglo se pristupiti pravljenju zvučne slike na tvrđavi.
S obzirom na poziciju Bedema, rasipanje zvuka može biti problematičnije od svega ostalog, a temperature na ovoj visini su znale i u ljetnjim danima pokvariti užitak.
Ipak, grupa nikšićkih entuzijasta se upuštila u ovu priču i rezultat onoga što će postati prvi rođendan Bedem festa je bio impresivan. Na prepunoj maloj sceni Bedema 13. avgusta 2010. godine nastupilo je oko 70 muzičara, sa četrdesetak pjesama kultnog beogradskog benda. Bilo je jasno da ta energija i okupljanje na Bedemu u nekoj formi moraju nastaviti da žive.
Tako je i bilo.
U sledeće dvije godine festival se promijenio. Uz učešće oko sto mladih muzičara poradilo se na slobodi muzičkog izraza. Fest je ove godine dobio i kasnije prepoznatljiv dvodnevni format, a prvi put je bio posvećen isključivo autorskoj muzici. Na njemu je nastupila impozantna brojka od šesnaest lokalnih bendova.
Za treće izdanje manifestacije postalo je jasno da se mora dodatno poraditi na izgledu same tvrđave, pa je ovu godinu osim muzike obilježila i volonterska akcija uređenja male scene. Te godine se naš sagovornik sjeća po: „Volonterizmu, višemjesečnom druženju na tvrđavi, ali i detalju koji se simbolično može smatrati ključnim kad je u pitanju rast i dalji izgled festivala. Na samom zatvaranju druge večeri, već u prisustvu predstavnika organa reda, sa scene i iz publike je bez muzike otpjevana pjesma „Zapremina tela” od Darkwood Duba. Tada je Petar poručio da Bedem naredne godine mora ugostiti taj bend”. Simboličan momenat koji je pokazao da je festival spreman da izađe iz lokalnih okvira i zagrize veći komad, ali i da ne odstupi od izvornih ideja i obilježja – „afirmacije entuzijama, volonterizma i davanja najvećeg prostora onim stvaraocima koji su svojim strpljenjem i energijom gradili manifestaciju od samog početka”.
Od ove godine svako izdanje festivala prati i slogan koji odražava njegovu suštinu: od „NO MONEY NO COMPROMISE” za četvrto izdanje, do „SRCE KUCA TU JE”, za peto koje nas očekuje početkom ovog septembra.
„Osim toga što festivalski slogan najavljuje počasne goste on i prenosi poruku da je beskrajnom voljom i radom, na golim zidinama tvrđave stvoreno jedno biće čije srce kuca i koje itekako ima šta da kaže i poruči” – priča Savović.
Ovogodišnja koncepcija je u mnogome slična prošlogodišnjoj. Još uvijek sve počiva na istim principima. S obzirom da se radi o malom jubileju iz organizacije su nam otkrili da rade na tome da uspješno sprovedu i neke dodatne sadržaje; da zvaničan program festivala krene već prvog septembra; da se otvori još više prostora za mlade muzičare iz Crne Gore i regiona. „Cilj nam je da po prvi put određenim programima “spuštimo Bedem” u grad, uključimo i druge umjetničke sadržaje… Naravno, utisak i uživanje svih nas biće upotpunjen i, uslovno rečeno, zvijezdama festivala, od kojih su najavljeni Partibrejkers i Rambo Amadeus” – otkrio nam je naš sagovornik i dodao: „Što se tiče samog ugođaja u toku glavnog programa, biće tu opet predstavnika novije scene iz cijelog regiona, neizostavno, ponajbolje nikšićke snage, dosta dobrog jakog gitarskog zvuka, ali i prostor za predstavljanje hip hop i elektronske scene koja je svakim danom sve bogatija”.
Na nedavnim promocijama najavljena su i neka nova imena, pa se pojavilo ime benda Neuro pobjednika Jelen demo festa, ali i Marka Milivojevića – legende EKV-a. On bi sa ekipom domaćih muzičara trebao nastupiti u sklopu tribute EKV benda, kojim bi se prisutni podsjetili ne samo na zaostavštinu jednog od najboljih ex-yu bendova, već i na više nego skromne početke festivala koji slavi mali – veliki jubilej.
Naš razgovor zaključili smo obećanjem organizatora da će misija festa takođe ostati i težnja da komercijalne i slične barijere nikome ne onemoguće prisustvo na festivalu.
Uz ogromnu dozu entuzijazma, organizatori imaju i malu dozu straha da je festival već prerastao fizičke kapacitete tvrđave, te da je interesovanje svih onih koji vole Bedem fest i ono što se dešava u sklopu njega znatno veće od raspoloživog prostora, a razdvojiti Bedem fest od nikšićkog Bedema je nezamislivo.
dl