Redatelj William Friedkin, najpoznatiji po Oscarom nagrađenoj “Francuskoj vezi” i blockbusteru “Egzorcist”, preminuo je u ponedjeljak u Los Anđelesu. Imao je 87 godina.
Friedkin je bio aktivan do smrti. Njegov posljednji film, “The Caine Mutiny Court-Martial”, s Kieferom Sutherlandom u glavnoj ulozi, trebao bi da ima premijeru na Venecijanskom filmskom festivalu.
Čuveni režiser je zajedno sa Peterom Bogdanovichem, Francisom Fordom Coppolom i Halom Ashbyjem dospio na A-listu nove generacije svježih filmadžija spremnih na rizik. Kombinujući svoje iskustvo na televiziji, posebno u dokumentarnom filmu, sa vrhunskom montažom, Friedkin je unio mnogo energije u žanrove horora i policijskog trilera za koje se specijalizovao.
Rođen je u Chicagu gdje je pohađao srednju školu Senn. Govorio je da nije bio neki učenik, te da se fokusirao na košarku. Nakon što su se snovi o profesionalnom sportu raspršili okrenuo se novinarstvu.
Svoje radno putovanje Friedkin je započeo u poštanskoj kancelariji čikaške TV stanice WGN. Srećom tu se nije dugo zadržao, pa je brzo postao režiser televizijskih emisija i dokumentaraca. Jednom prilikom je izjavio da je režirao oko 2000 TV emisija tokom tih ranih godina, uključujući dokumentarac iz 1962. “The People vs. Paul Crump,” o rehabilitaciji čovjeka osuđenog na smrt. To mu je donijelo nagradu Golden Gate na Filmskom festivalu u San Franciscu i dovelo ga do posla vođenja dokumentarnog odjeljenja u WBKB-u, a potom i do režiranja dokumentarnih filmova za producenta Davida L. Wolpera.
Sredinom 60-ih napustio je dokumentarne filmove, nadajući se proboju na polju igranih. Režirao je epizodu “Alfred Hitchcock Presents” prije nego što je dobio priliku da režira priču o pop muzici “Good Times”, sa Sonnyjem i Cher u glavnim ulogama, 1967.
Sve što je radio tih kasnih šezdesetih i nije davalo nikakve naznake šta će ovaj režiser uraditi 1971. kada je režirao “Francusku vezu” i zatim “Egzorcista”.
“Francuska veza” bila je za to vrijeme nevjerovatno brza i moralno dvosmislena priča, snimljena u dokumentarnom stilu. Sadrži jednu od opravdano najpoznatijih sekvenci automobilske jurnjave. Film je osvojio nekoliko Oscara, uključujući i onaj za najbolji film, ali i reditelja, te zlatnu statuu donio i glumcu Gene Hackmanu. Film je postao kamen temeljac za policijski triler u godinama koje dolaze.
Nakon slave “Francuske veze” došao je i najcitiraniji Friedkinov film “Exorcist” koji je izašao 1973. godine. Ovo je bio i veliki komercijalni uspjeh. Zaradio je nevjerovatnih 500 miliona dolara širom svijeta. “Exorcist” je promijenio žanr horora, jednako kao što je to “Francuska veza” uradila u svom žanru. „Istjerivač đavola“ mu je donio drugu nominaciju za Oscara za najboljeg režisera.
Nakon „Istjerivača“ uslijedile su godine pauze, pa je naredni film uradio tek 1977. Bio je to “Sorcerer” remake Henri-Georgesa Clouzota “The Wages of Fear”.
Nakon ovog uslijedili su “The Brink’s Job”, kontroverzni “Cruising” i komedija “Deal of the Century” iz 1983. godine.
Tokom ranih 1980-ih, Friedkin je radio na projektu “Egzorcist III”, ali je odustao zbog kreativnih razlika sa produkcijom.
Sredina osamdesetih donijela je zanimljivi triler “To Live and Die in LA”. Dosta je radio i za televiziju: “Tales From the Crypt”, “The Twilight Zone”, “Space Quest” i “CAT Squad”.
Kada se 1991. oženio voditeljkom studija Sherry Lansing, ponovo je počeo redovno da režira igrane filmove. Jedan od njih bio je i remake legendarnog Lumetovog “Twelve Angry Men”.
Godine 2000. režirao je umjereno uspješnu vojnu dramu “Rules of Engagament”. Tokom 2000-ih, Friedkin je predstavio nekoliko filmova, među kojima i triler “The Hunted” iz 2003., s Tommyjem Lee Jonesom i Beniciom Del Torom u glavnim ulogama, horor iz 2007. “Bug” sa Ashley Judd i Harryjem Connickom Jr. Godine 2011. završio je “Killer Joe” sa Matthewom McConaugheyjem i Emileom Hirsch. Prije ovoga filma uradio je i dvije epizode “CSI-a”.
Poslednja stavka završenih filmova u njegovoj filmografiji je ispodprosječni dokumentarac „The Devil and Father Amorth“.